Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρόδου στεγάζεται σε ένα από τα ωραιότερα ιπποτικά αρχιτεκτονικά μνημεία της Ρόδου, με στοιχεία αναγεννησιακής τεχνοτροπίας, το κτίριο της Καστελλανίας, που βρίσκεται στην οδό Αριστοτέλους στο βορειοανατολικό άκρο της πλατείας Ιπποκράτους στη μεσαιωνική πόλη της Ρόδου.

Μετά το σεισμό του 1481 η Basilica Mercatorum (Βασιλική της Αγοράς), με τις αλλαγές που έγιναν επί Μεγάλου Μαγίστρου του Τάγματος των Ιπποτών D’ Amboise και με την προσθήκη ορόφου, λειτούργησε, σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, ως δημόσια διοικητική υπηρεσία, υπό τη διεύθυνση ενός αξιωματούχου του Τάγματος, του Καστελλάνου ή του Εμποροδίκη, όπου εκδικάζονταν εμπορικές διαφορές, ενώ ήταν συνάμα κέντρο εμπορικών και χρηματιστηριακών συναλλαγών, καθώς και ποινικό δικαστήριο.
Επί τουρκοκρατίας, το ιστορικό αυτό μνημείο, καλύφθηκε από πρόχειρα κτίσματα, που αλλοίωσαν τη φυσιογνωμία του. Το 1924 μια μεγάλη πυρκαϊά στο κέντρο της αγοράς της Παλιάς Πόλης, έγινε αφορμή, να έλθει ξανά στο φως το κτίριο της Καστελλανίας.

Οι Ιταλοί, με αρχιτέκτονα τον Florestano Di Fausto, ξεκίνησαν αναστηλωτικές εργασίες που διάρκεσαν δέκα χρόνια, (1925-1935) και με το γκρέμισμα των πρόχειρων κατασκευών, ξανάδωσαν στο κτίριο την παλιά του λάμψη. Το κτίριο, στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε για κύκλους διαλέξεων πανεπιστημιακού επιπέδου, αλλά και για τους προπαγανδιστικούς σκοπούς που προωθούσε το παράρτημα στη Ρόδο της ιταλικής μορφωτικής εταιρείας, «Dante Alighieri».

Μετά την ενσωμάτωση της Ρόδου και της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα, στο κτίριο της Καστελλανίας στεγάστηκε η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Ρόδου και το Ιστορικό και Λαογραφικό Αρχείο Δωδεκανήσου (1947).

Με προγραμματική σύμβαση ανάμεσα στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, και του Γραφείου Μεσαιωνικής Πόλης του Δήμου Ρόδου, στο κτίριο έγιναν εκτεταμένες επεμβάσεις, για τη συντήρηση του αλλά κυρίως για τη δημιουργία του νέου αναγνωστηρίου στο αίθριο της Βιβλιοθήκης.

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρόδου αποτελεί, ήδη από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της, το 1947, έναν πνευματικό και πολιτιστικό πυρήνα του νομού μας. Υπήρξε μια από τις πρώτες υπηρεσίες που ίδρυσε ο τότε Στρατιωτικός Διοικητής Δωδεκανήσου αντιναύαρχος Περικλής Ιωαννίδης. Με την αριθμ. 80 προκήρυξή του ορίζεται: «ιδρύεται εν Ρόδω Δημοσία Βιβλιοθήκη, με σκοπό να παράσχει εις τους κατοίκους τα φώτα του ελληνικού πολιτισμού, τα οποία εσκεμμένως επί μακράν σειράν ετών, εστέρησεν ο κατακτητής».

 Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΣΗΜΕΡΑ:
50.000 τόμους βιβλίων ικανά να προσφέρουν μόρφωση, ενημέρωση και ψυχαγωγία στους ενήλικες κατοίκους, τους μαθητές και φοιτητές του νησιού μας.
Αρχείο τοπικών εφημερίδων από το 1915 μέχρι σήμερα και 24 Αθηναϊκών.
Πλήρη σειρά των Φ.Ε.Κ. από το 1951 μέχρι σήμερα.
Τη βιβλιοθήκη του Αντ. Ισηγόνη, πρώτου Δ/ντη της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ρόδου.
Τη δωρεά της οικογένειας Ν. Κουτσονούρη, με συνεχή εμπλουτισμό με νέα βιβλία.
Τη Βιβλιοθήκη του αείμνηστου Ιωάννη Ζίγδη, την οποία με τη διαθήκη του, πρόσφερε στη Βιβλιοθήκη μας.

 ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟ
Στο Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης, που φέρει το όνομα του Δωδεκανήσιου δωρητή Γεωργίου Κουτσονούρη, ο μαθητής, ο σπουδαστής, ο φοιτητής, ο ερευνητής, αλλά και κάθε αναγνώστης, βρίσκει την πληροφορία που ζητά για να προσεγγίσει ποικίλα θέματα που τον ενδιαφέρουν, ή απλώς να ψυχαγωγηθεί.

ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ
Το δανειστικό τμήμα με τη συνεχή ενημέρωσή του, σε νέες εκδόσεις είναι στη διάθεση του κοινού, ικανό να καλύψει κάθε ανάγκη του.
Σήμερα αυτό αριθμεί περί τα 4.500 μέλη.